Nie wszystkie miasta w Polsce rozwijają się w takim samym tempie i z takim samym podejściem do jakości życia mieszkańców. Najnowsze wyniki czwartej edycji Indeksu Zdrowych Miast pokazują, które samorządy najlepiej dbają o zdrowie, przestrzeń publiczną, środowisko i codzienny komfort życia obywateli.
Czym jest Indeks Zdrowych Miast i jak wypadł Olsztyn i Elbląg
Indeks został opracowany przez ekspertów Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie oraz Grupę LUX MED. To narzędzie, które pozwala w sposób obiektywny porównać, jak miasta tworzą warunki sprzyjające zdrowiu i jakości życia mieszkańców.
Pod uwagę bierze się dane z aż ośmiu obszarów:
- zdrowie – liczba programów zdrowotnych, wydatki na profilaktykę, umieralność,
- ludność i pokolenia – zmiany demograficzne, struktura wieku,
- usługi komunalne i społeczne – dostęp do podstawowych usług,
- edukacja – wyniki egzaminów, dostęp do szkół,
- mieszkalnictwo – liczba mieszkań, warunki życia,
- środowisko – udział terenów zielonych, jakość powietrza, gospodarka odpadami,
- infrastruktura – drogi, transport, sieci techniczne,
- przestrzeń – planowanie urbanistyczne, dostępność miejsc do rekreacji i zagospodarowania wspólnego.
Każdy z obszarów ma swoją wagę i wpływa na końcowy wynik. Maksymalna nota wynosi 100 punktów – teoretycznie oznaczałaby miasto idealne.
Olsztyn w pierwszej dziesiątce i krajowy lider w kategorii „Środowisko”
W zestawieniu znalazły się 57 miast na prawach powiatu. To największe ośrodki miejskie w Polsce, w których mieszka niemal jedna trzecia wszystkich obywateli kraju. Jak wypadły miasta Warmii i Mazur?
Stolica Warmii i Mazur znalazła się w ścisłej czołówce, zajmując 10. miejsce w kraju. Największym atutem Olsztyna okazało się środowisko. W tej kategorii miasto zajęło 1. miejsce w Polsce, co czyni je liderem w ochronie przyrody i dbaniu o ekologiczne rozwiązania.
Według raportu aż 22 procent powierzchni Olsztyna stanowią tereny zielone. To parki, lasy, skwery i inne przestrzenie rekreacyjne. Do tego dochodzą inwestycje w gospodarkę odpadami, ograniczanie emisji przemysłowych oraz programy związane z ochroną klimatu. To właśnie te czynniki sprawiają, że Olsztyn jest postrzegany jako jedno z najbardziej „zielonych” miast w Polsce.
Dla mieszkańców oznacza to realne korzyści – czystsze powietrze, więcej terenów spacerowych, ścieżek rowerowych i miejsc do odpoczynku. Samorząd pokazuje, że nowoczesny rozwój nie musi oznaczać betonowania przestrzeni, ale może iść w parze z ochroną natury.
Elbląg spada o jedno miejsce, ale wyróżnia się w przestrzeni i środowisku
Elbląg uplasował się na 29. miejscu w ogólnym rankingu, co oznacza spadek o jedną pozycję w porównaniu z poprzednią edycją. Jednak w dwóch obszarach miasto wyraźnie się wyróżnia: „przestrzeń” – 5. miejsce w Polsce i „środowisko” – 9. miejsce.
Co to oznacza w praktyce? W kategorii przestrzeni oceniane jest m.in., ile mieszkańcy mają dostępu do terenów rekreacyjnych i zielonych, jak zagospodarowane są przestrzenie wspólne i czy miasto planuje rozwój w sposób zrównoważony. Innymi słowy – chodzi o to, czy Elbląg daje mieszkańcom dobre warunki do codziennego życia poza domem: spacerów, uprawiania sportu, korzystania z parków, boisk czy bulwarów.
Z kolei wysoka nota za środowisko pokazuje, że Elbląg skutecznie rozwija działania proekologiczne – od ograniczania emisji zanieczyszczeń po ochronę terenów zielonych.
Indeks Zdrowych Miast – dlaczego jest ważny dla mieszkańców?
Indeks nie jest tylko statystyką – to narzędzie, które pokazuje mieszkańcom i samorządom, co działa dobrze, a nad czym trzeba pracować. Dzięki niemu można porównać, jakie warunki do życia oferują różne miasta, i zobaczyć, w jakim kierunku powinny rozwijać się lokalne polityki.
Pierwsza dziesiątka najzdrowszych miast w Polsce
- Sopot – 71,0
- Rzeszów – 68,3
- Świnoujście – 66,2
- Białystok – 62,7
- Bielsko-Biała – 60,5
- Suwałki – 60,3
- Gdynia – 59,8
- Rybnik – 57,0
- Koszalin – 55,2
- Olsztyn – 49,1
Jak poszło miastom z Warmii i Mazur w Indeksie Zdrowych Miast 2024
W poprzedniej edycji rankingu Olsztyn uplasował się jeszcze wyżej – na 8. miejscu w Polsce z wynikiem 50,2 punktu na 100 możliwych. Największy sukces stolica Warmii i Mazur odnotowała wtedy w kategorii „Środowisko”, gdzie znalazła się na 2. pozycji, tuż za Sopotem. Doceniono m.in. jakość powietrza, niski poziom emisji zanieczyszczeń oraz dużą liczbę terenów zielonych. Wyróżniono także rozwój infrastruktury rowerowej i stan sieci wodociągowej.
Elbląg w 2024 roku znalazł się na 28. miejscu w ogólnym zestawieniu, a w kategorii środowiskowej uplasował się wysoko – na 9. pozycji. Olsztyn w tamtej edycji został też doceniony za infrastrukturę miejską, zajmując 9. miejsce w kraju.
źródło: zdrowemiasta.pl


