W Sejmie pojawił się poselski projekt, który może całkowicie zmienić finansowanie tysięcy przedszkoli w Polsce. W tle są rosnące koszty, podwyżki i obawa, że część placówek po prostu nie przetrwa. Coraz głośniej słychać pytanie, czy to nie początek tworzenia dzieci „gorszej kategorii”.
Zamrożenie dotacji dla przedszkoli niepublicznych i jego skutki dla rodzin w 2026 roku
W projekcie nowelizacji ustawy o finansowaniu zadań oświatowych znalazła się tzw. wrzutka – art. 145l. Przepis przewiduje, że w 2026 roku dotacja dla przedszkoli niepublicznych oraz niesamorządowych publicznych ma być ograniczona do wydatków z 2025 roku powiększonych maksymalnie o 3 procent. To oznacza odejście od zasady, według której kwota dotacji powinna odpowiadać 75 procentom aktualnych kosztów utrzymania dziecka w przedszkolu samorządowym.
Zmiana pojawia się w momencie, gdy zapowiadane są znaczące podwyżki dla nauczycieli, a koszty energii, usług, wyżywienia i materiałów edukacyjnych nadal rosną. Samorządowe placówki będą nadal finansowane według realnych kosztów, natomiast przedszkola niesamorządowe otrzymają środki tylko w minimalnym, ustawowo zamrożonym zakresie.
Co ta zmiana oznacza dla rodziców?
W Polsce do przedszkoli niesamorządowych uczęszcza około 330 tysięcy dzieci. To blisko połowa wszystkich placówek – około 45 procent rynku edukacji przedszkolnej. Właśnie tam trafiają często dzieci z orzeczeniami, wymagające mniejszych grup, indywidualnej opieki i specjalistycznego wsparcia. Dla wielu rodzin taka placówka nie jest wyborem luksusowym, lecz koniecznością.
Zamrożenie dotacji może oznaczać:
· podwyżki czesnego, które rodzice będą musieli udźwignąć samodzielnie
· ograniczenie zajęć dodatkowych oraz specjalistycznych form terapii
· ryzyko nagłych zamknięć przedszkoli, które nie utrzymają się finansowo
· praktyczne ograniczenie prawa rodzica do wyboru placówki, bo niektóre przestaną istnieć
To budzi obawy, że powstanie wyraźny podział na dzieci „lepsze” – te z przedszkoli samorządowych – oraz „gorsze” – uczęszczające do placówek niepublicznych, w których środki nie będą odpowiadały rzeczywistym kosztom.
Presja samorządów czy troska o finanse?
W uzasadnieniu projektu wskazano na spadającą liczbę dzieci oraz potrzebę ochrony budżetów gmin. Nie deklaruje się jednak wprost, że rozwiązanie powstało pod presją części samorządów i dotyka wyłącznie placówek niesamorządowych. Eksperci ostrzegają, że może to być niebezpieczny precedens – jeśli raz oderwie się dotację od realnych kosztów, można zrobić to ponownie.
W ocenie przedstawicieli sektora edukacji niesamorządowej nowy przepis nie jest kompromisem, lecz zgodą na nierówne traktowanie dzieci i tworzenie finansowej fikcji. Zmianę odczytuje się jako odejście od dotychczasowej zasady, że pieniądz ma iść za dzieckiem, niezależnie od rodzaju przedszkola.
Ogólnopolska petycja „Twoje dziecko straci swoje przedszkole, jeśli nie zadziałamy razem”
W odpowiedzi na projekt powstała ogólnopolska petycja „Twoje dziecko straci swoje przedszkole, jeśli nie zadziałamy razem”, dostępna online. Wraz z nią uruchomiono stronę z materiałami informacyjnymi, plakatami i kodami QR, które mają pomóc rodzicom i dyrektorom nagłaśniać sprawę.
W ciągu kilku dni dokument podpisały tysiące osób – rodziców, nauczycieli i dyrektorów placówek. To sygnał sprzeciwu wobec przerzucania ciężaru finansowego na rodziny oraz działań, które mogą doprowadzić do likwidacji przedszkoli, z których korzystają setki tysięcy dzieci.
Autor petycji, Piotr Jastrzębski, prezes Ośrodka Perspektyw Edukacji Niepublicznej, apeluje o nagłośnienie tematu i zwraca uwagę, że nie jest to spór między samorządami a przedszkolami, ale pytanie o to, czy państwo może godzić się na wprowadzanie w życie mechanizmów, które tworzą dzieci „gorszej kategorii”.
Link do petycji TUTAJ
źródło: Ośrodek Perspektyw Edukacji Niepublicznej
Loading ...
