Od kilku tygodni w olsztyńskim ratuszu wrze. Po decyzji prezydenta Roberta Szewczyka o zmianie kategorii zaszeregowania 591 pracowników Urzędu Miasta Olsztyna, związkowcy mówią o „degradacji” i „obejściu przepisów o podwyżkach”. Władze miasta przekonują, że chodzi jedynie o uporządkowanie systemu wynagrodzeń i że nikt nie stracił finansowo.
Związek Zawodowy „Symetria”, reprezentujący pracowników urzędu, nie ma jednak wątpliwości – decyzja ratusza to faktyczne pogorszenie warunków pracy i zablokowanie systemowych podwyżek wynikających z rozporządzenia Rady Ministrów. W lipcu przed ratuszem odbył się protest, a temat trafił również na forum Rady Miasta za sprawą interpelacji radnego Adama Andrasza.
Przewodnicząca związku, Ewa Wyka, w rozmowie z redakcją TKO szczegółowo wyjaśnia, jak decyzje prezydenta wpływają na pracowników, jakie są nastroje wśród urzędników i dlaczego – jej zdaniem – władze miasta złamały obietnice z kampanii wyborczej.
TKO: Jak zmiana kategorii zaszeregowania wpłynęła na sytuację pracowników urzędu – czy realne skutki odczuwane są już teraz, czy dopiero będą widoczne w kolejnych latach?
Ewa Wyka: Odpowiedź na pierwsze pytanie należałoby rozważyć zarówno w sferze finansowej jak i wpływu obecnej sytuacji w Ratuszu na poczucie godności i wartości pracownika. Pracownik powinien być przekonany, że jego praca, kompetencje i kwalifikacje są odpowiednio wynagradzane i doceniane. Nie jest tajemnicą, że zarobki urzędników magistratu olsztyńskiego są niższe aniżeli w pozostałych urzędach w Olsztynie, czy w samorządach gmin ościennych.
Wynagrodzenie nieadekwatne do kwalifikacji, wykonywanej pracy prowadzi m.in. do braku satysfakcji z pracy , spadku zaangażowania, a odczucie niesprawiedliwości się pogłębia i tak się dzieje obecnie. Zniechęcenie jest ogromne. Wielu naszych kolegów, koleżanek odchodzi. Znajdują pracę w sąsiednich urzędach, nawet jeżeli podejmują pracę na niższych stanowiskach ich wynagrodzenie zasadnicze rośnie średnio o tysiąc złotych. Znamienne jest to, że wskutek degradacji, bo tak to należy nazwać, wielu pracowników znalazło się w najniższej kategorii im przysługującej. Inspektorzy bez względu na staż pracy, umiejętności, wykonywaną pracę znaleźli się w XI kategorii zaszeregowania. XI kategoria jest najniższą dla urzędników
z wyższym wykształceniem i stażem pracy powyżej 3 lat. Wynika więc z tego, że przez szereg lat pracy pomimo zaangażowania, podnoszenia kwalifikacji, umiejętności urzędnicy olsztyńskiego ratusza nie zasłużyli na awans. Zostali ukarani za niewłaściwą politykę płacową i nepotyzm zarządzających. Wielu z nich u schyłku swojej kariery zawodowej, z 20 i 30 letnim stażem pracy znaleźli się w gronie początkujących pracowników, których niejednokrotnie szkolą i przyuczają.
Czy w ocenie związku obniżenie kategorii to realna degradacja urzędników?
Należy zdać sobie sprawę, że w przypadku pracowników samorządowych wynagrodzenie jest ściśle powiązane z kategorią zaszeregowania, a jej obniżenie (w przypadku wielu pracowników o dwa, trzy szczeble ) stawia ich w gorszej sytuacji.
Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych określa m.in. minimalne wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania pracy na poszczególnych stanowiskach oraz warunki i sposób wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, w tym minimalny poziom wynagrodzenia zasadniczego na poszczególnych stanowiskach. Poziom wynagrodzeń pracowników samorządowych zmieniono, aby uczynić te stanowiska bardziej konkurencyjnymi i atrakcyjnymi na rynku pracy, a także aby lepiej odzwierciedlać realny zakres obowiązków i odpowiedzialności pracowników. Podwyżki, które weszły w życie w 2025 roku, z wyrównaniem od 1 marca, podniosły kwoty minimalnego wynagrodzenia zasadniczego, które dotychczas były zbyt niskie i niekonkurencyjne. Należy przy tym podkreślić, że podniesiono kwoty minimalnego wynagrodzenia zasadniczego, a wynikało to głównie z powodu wzrostu minimalnej krajowej. Jednym słowem w danej kategorii stanowisk pracownik nie może otrzymywać niższego wynagrodzenia aniżeli w tabeli stanowiącej załącznik do rozporządzenia, natomiast nic nie stoi na przeszkodzie aby pracownik otrzymywał wyższe wynagrodzenie. Należy podkreślić, że urzędnicy w Ratuszu w większości otrzymują wynagrodzenie na poziomie minimalnego wynagrodzenia w swojej kategorii. Stąd też ostatnia zmiana rozporządzenia z maja 2025 wymusiła na Pracodawcy podniesienie im płacy zasadniczej.
Jak obniżenie kategorii wpływa na przyszłe wynagrodzenia urzędników
Obniżenie kategorii zaszeregowania ma zatem jednoznaczny wpływ na wynagrodzenie pracowników, które w najbliższym czasie nie ulegnie zmianie, nawet jeżeli nastąpi podniesienie poziomu wynagrodzenia w rozporządzeniu. Tak więc przypisanie pracownikom niższych kategorii stanowi próbę obejścia regulacji wynikających z nowelizacji rozporządzenia. Jeżeli pracownik posiadał XIV czy XV kategorię zaszeregowania to jego minimalne zasadnicze wynagrodzenie ( po podwyżce w 2025 r.)kształtowało się w granicach odpowiednio 5150 zł,5250 zł. Obniżenie kategorii do XI spowodowało, że znalazł się w przedziale płacowym 4870 zł, 4940 zł. Tak więc nawet jeżeli w przyszłym roku nastąpi wzrost w poszczególnych kategoriach, pracodawca uniknie podwyżki systemowej, a o ewentualnej podwyżce będzie decydowała uznaniowość. Podkreślę, że kategoria X dotyczy urzędników z wykształceniem średnim.
Czy rzeczywiście podjęte działanie -jak twierdzi Sekretarz Miasta – ma na celu usunięcie rozbieżności, które na przestrzeni lat pojawiły się w systemie wynagradzania oraz stworzenie solidnych podstaw pod bardziej przejrzysty, sprawiedliwy i motywujący system? Absolutnie nie. Pracownicy, którzy awansowali, jeżeli można to tak ująć niezasłużenie, i w związku z tym mieli wyższe wynagrodzenie nadal będą zarabiać więcej. Ponadto znajdują się często w wyższej kategorii ponieważ awansowano ich np. na głównego specjalistę.
Najniższa krajowa wynosi 4660 takie też wynagrodzenie zasadnicze pobierają pracownicy techniczni Urzędu : portierzy, sprzątaczki , gońcy. W przyszłym roku (zgodnie z projektem rozporządzenia) minimalna krajowa wyniesie 4806 zł, inflację planuje się na poziomie 3,1%, wzrost wynagrodzeń w sferze publicznej na poziomie 3% , realna wartość wynagrodzeń Polaków ma wzrosnąć o 6,4 %. Czego mogą spodziewać się pracownicy Ratusza? Ich nie dotyczą podwyżki systemowe tylko uznaniowe, a więc tylko wybrani mogą zarobić więcej. Pozostali będą realnie zarabiali mniej niż w roku poprzednim. Brak waloryzacji wynagrodzeń w Urzędzie Miasta Olsztyna doprowadził, swego czasu do sytuacji, gdzie większość urzędników zarabiała na poziomie minimalnej krajowej, a Związek Zawodowy podjął walkę o naprawienie sytuacji finansowej pracowników magistratu. Urzędnicy Ratusza nie mogą spodziewać się waloryzacji płacy, ale to według władz miasta nie spowoduje spłaszczania wynagrodzeń.
Ilu pracowników, według szacunków związku „Symetria”, straci możliwość uzyskania podwyżek w przyszłym roku na skutek obniżenia kategorii?
Zarząd Związku wystąpił o informację publiczną w zakresie wynagrodzeń i kategorii po jej uzyskaniu przeprowadzi dokładna analizę.
Czy przed wprowadzeniem zmian ratusz prowadził jakiekolwiek rozmowy lub negocjacje ze związkiem zawodowym?
Zarząd Związku niejednokrotnie wskazywał na brak właściwej polityki płacowej w Urzędzie, nieprzejrzysty mechanizm przyznawania podwyżek oraz awansów. Do chwili obecnej nic się w tym zakresie nie zmieniło. Nie zmieniły się zapisy regulaminu wynagrodzeń. Za każdym razem kiedy członkowie Zarządu Związku poruszali kwestie związane z niesprawiedliwym systemem wynagradzania w urzędzie, w odpowiedzi słyszeli, że zły stan finansów miasta uniemożliwia regulację wynagrodzeń. Ostatnie spotkanie odbyło się w styczniu br. Inicjatorem był Zarząd Związku. 1 lipca 2025 r. na wniosek Związku, przekazano dokument „Raport z wyników wartościowania stanowisk pracy Urzędu Miasta Olsztyna”. Dotychczas nie została przeprowadzona żadna merytoryczna dyskusja w tym zakresie, a brak dostępu do dokumentów źródłowych uniemożliwia dokonanie rzetelnej oceny przedłożonego opracowania. W naszej ocenie zapoznanie się z pełną dokumentacją oraz transparentna analiza wyników wartościowania powinny poprzedzać jakiekolwiek decyzje dotyczące zmian w zakresie wynagradzania pracowników.
Działania podjęte przez Pracodawcę pokazują jak instrumentalnie traktuje się pracowników Ratusza i w żadnym stopniu nie były uzgadniane ze Związkiem. Zostały odebrane jako naruszenie zasad dialogu społecznego oraz przejaw braku rzeczywistej woli współpracy z przedstawicielami strony pracowniczej.
Jakie działania planuje związek w najbliższych miesiącach – czy rozważane są kolejne formy protestu?
Działania związku muszą odbywać się w ramach przepisów prawa. Są mocno ograniczone przez prawo w Polsce , m.in. pracownicy urzędów nie mogą strajkować Zatem pozostają nam legalne akcje protestacyjne w formie wieców, marszów. W najbliższym czasie zostaną podjęte rozmowy z pracodawcą w ramach prowadzonego sporu zbiorowego.
Jak Pani ocenia zapowiedzi prezydenta Roberta Szewczyka z kampanii wyborczej dotyczące poprawy sytuacji płacowej urzędników w świetle obecnych decyzji?
Doskonale pamiętamy, że w trakcie kampanii wyborczej obecny Prezydent Miasta deklarował troskę o sytuację pracowników oraz potrzebę wprowadzenia jasnych i przejrzystych zasad wynagradzania. W swoich spotach , wywiadach niejednokrotnie podkreślał jak istotny wpływ na jakość pracy ma godne wynagrodzenie. Pozwolę sobie zacytować „Musimy inwestować w urzędników … Znam przykłady samorządów, które potrafią inwestować w swoich pracowników, wcale niewiele bogatsze samorządy,… . Żyjemy w takich czasach, gdzie wynagrodzenia muszą iść w górę, żebyśmy utrzymali kadrę… .”(Rozmowa na czasie Telewizja Olsztyn). Tymczasem decyzje Prezydenta stoją w sprzeczności z tymi zapowiedziami. Na spotkaniu z pracownikami powiedział wprost, że przez najbliższe dwa, a nawet trzy lata nie możemy spodziewać się podwyżek.
Na konferencji , po wygranych wyborach o swojej prezydenturze powiedział, że to „ będzie czas rozmów i dialogu” . Pozostawiam bez komentarza.
Loading ...
