Zadłużenie mieszkańców wobec gmin osiąga 17,5 mld zł

reklama

W ostatnich miesiącach coraz więcej uwagi poświęca się rosnącemu zadłużeniu Polaków wobec samorządów. Problem ten nie jest już incydentalny, lecz przybiera charakter systemowy, wpływając na funkcjonowanie lokalnych społeczności i jakość świadczonych usług publicznych.

Skala zadłużenia i jego struktura

Według najnowszych danych Krajowego Rejestru Długów (KRD), zobowiązania konsumentów i firm wobec samorządów w ciągu dziesięciu miesięcy wzrosły o 700 mln zł, osiągając łączną kwotę 17,5 mld zł. Na tę sumę składają się przede wszystkim niezapłacone alimenty, zaległe podatki, czynsze za mieszkania komunalne, opłaty za wodę, wywóz śmieci oraz mandaty. Obecnie długi wobec samorządów ma łącznie 588 tys. osób i przedsiębiorstw, a średnia zaległość wynosi 29,7 tys. zł. Większość tych zaległości (99%) przypada na konsumentów, których łączny dług wynosi 17,4 mld zł. Największą część tego zadłużenia stanowią nieopłacone alimenty, dotyczące 357,2 tys. osób, na łączną kwotę 16,1 mld zł. Gminy są zobowiązane do wypłaty tych świadczeń dzieciom, których rodzice, mimo zasądzonego obowiązku, nie łożą na nie. Ponadto, 370 mln zł to nieopłacone kary za jazdę komunikacją miejską bez biletu, a 253,1 mln zł stanowią zaległości w czynszach za mieszkania i lokale usługowe.

Regionalne zróżnicowanie zadłużenia

Najniższą dyscyplinę płatniczą wśród konsumentów wykazują mieszkańcy województwa mazowieckiego, gdzie gminy mają do odzyskania 2,2 mld zł. Niewiele mniej, bo 2,1 mld zł, zaległości zgromadzili mieszkańcy Śląska, a 1,6 mld zł – Dolnego Śląska. Łącznie te trzy regiony odpowiadają za jedną trzecią sumy zadłużenia konsumentów wobec samorządów. Zadłużenie mężczyzn wynosi 16,2 mld zł, a ich średni dług to 35 tys. zł. Kobiety mają do spłaty 1,2 mld zł, ze średnią zaległością na poziomie 8,9 tys. zł na osobę. Najbardziej zadłużoną grupą wiekową są osoby między 46. a 55. rokiem życia, których zaległości wynoszą 7,2 mld zł. Natomiast 36-45-latkowie mają do spłaty blisko 5 mld zł.

reklama

zamów reklamę

Zadłużenie firm i jego konsekwencje

W przypadku firm, największe zaległości mają przedsiębiorstwa z sektora budowlanego, które są winne samorządom łącznie 18,9 mln zł. Zarządcy nieruchomości zalegają na kwotę 17,7 mln zł, a podmioty doradcze, naukowe i techniczne – 15,7 mln zł. Zobowiązania wobec samorządów mają również przedsiębiorstwa handlowe (11,3 mln zł) i przemysłowe (10,6 mln zł). Podobnie jak wśród konsumentów, najwyższy poziom zadłużenia firm odnotowano na Mazowszu, gdzie wynosi on 37 mln zł. Kolejne miejsca zajmują województwa łódzkie (26,5 mln zł) i śląskie (15,2 mln zł). Głównie zalegają spółki prawa handlowego, które nie zapłaciły 82,1 mln zł. Reszta to długi głównie jednoosobowych działalności gospodarczych. Rekordzistą wśród przedsiębiorstw jest spółka z Warszawy, która zgromadziła aż 13,6 mln zł różnych nieuregulowanych zobowiązań.

Rosnące zadłużenie mieszkańców i firm wobec samorządów ma bezpośredni wpływ na możliwości inwestycyjne i jakość usług publicznych. Każda złotówka, która nie trafia do budżetu samorządu, to mniej środków na inwestycje i usługi publiczne, a w dłuższej perspektywie – obniżenie jakości życia mieszkańców. Brakujące w budżetach samorządów 17,5 mld zł można by przeznaczyć na budowę 700 szkół o średnim koszcie 25 mln zł każda lub zakup 7000 nowoczesnych autobusów elektrycznych, zakładając, że cena jednego to 2,5 mln zł.

reklama

zamów reklamę

Według dostępnych danych, w 2024 roku mieszkańcy województwa warmińsko-mazurskiego mieli do spłaty 1,73 miliarda złotych, co stanowiło zadłużenie na poziomie 8,2% populacji regionu.

źródło: PAP