Tym razem nietoperze nie będą musiały szukać schronienia w zrujnowanych piwnicach i opuszczonych bunkrach. Na Warmii i Mazurach trwa projekt, który ma zapewnić im bezpieczne i stabilne warunki do hibernacji.
Remonty ziemianek i bunkrów, by nietoperze mogły bezpiecznie zimować
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie prowadzi prace mające na celu przystosowanie dawnych piwnic, ziemianek, bunkrów i schronów wojennych do potrzeb hibernujących nietoperzy. W 2025 roku, dzięki zgodzie właścicieli prywatnych posesji, udało się wyremontować dwa takie obiekty. Zamontowano w nich drzwi, uszczelnienia oraz specjalne schronienia z cegieł i pustaków. Ma to zapobiegać nagłym zmianom temperatury, utracie wilgoci i przemarzaniu wnętrz, co jest kluczowe dla przetrwania tych ssaków.
Prace nie zostały zakończone – obecnie remontowanych jest jeszcze 15 kolejnych obiektów. Lokalizacje nie są podawane do wiadomości publicznej, by uniknąć nielegalnego wchodzenia do wnętrz i płoszenia zwierząt. Adaptacje prowadzone są m.in. w gminach Olsztyn, Olsztynek, Jedwabno, Nidzica, Gołdap i Dubeninki.
Dlaczego spokój podczas hibernacji decyduje o życiu nietoperzy
Od listopada do końca marca nietoperze przechodzą w stan hibernacji. Obniżają temperaturę ciała i spowalniają metabolizm, by przetrwać okres bez owadów. Każde niepotrzebne obudzenie oznacza ogromny wydatek energetyczny. Zwierzę zużywa rezerwy tłuszczu zgromadzone jesienią i może nie przeżyć do wiosny. Dlatego RDOŚ apeluje, by nie wchodzić do potencjalnych zimowisk, a znalezionego nietoperza pozostawić w spokoju i opuścić miejsce.
W Polsce wszystkie gatunki nietoperzy objęte są ścisłą ochroną. Bez zezwolenia RDOŚ nie wolno ich płoszyć, przenosić, przetrzymywać, niszczyć ich kryjówek ani ich fotografować w sposób mogący zakłócić zimowanie. Złamanie tych zakazów grozi odpowiedzialnością karną.
Ochrona gatunków i finansowanie projektu na lata 2025–2027
Projekt „Ochrona nietoperzy na terenie województwa warmińsko-mazurskiego” jest finansowany z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Budżet wynosi 500 tysięcy złotych, a działania potrwają do 2027 roku. Obejmują poprawę warunków termicznych w zimowiskach, montaż skrzynek rozrodczych oraz inwentaryzację nietoperzy na obszarach Natura 2000.
Na Warmii i Mazurach żyje 16 z 27 gatunków występujących w Polsce. Największe zimowisko znajduje się w jednym z olsztyńskich kanałów burzowych, gdzie w poprzednich latach hibernowało ponad 4 tysiące osobników. Zabezpieczenie ich siedlisk to nie tylko ochrona przyrody, ale też element odpowiedzialnego zarządzania dziedzictwem naturalnym regionu.
źródło i fot. RDOŚ w Olsztynie


