Belgia: serce Europy i członek-założyciel Unii Europejskiej od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r., po raz trzynasty, będzie sprawować prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Dzieje się to w momencie, gdy Unia Europejska stoi na rozdrożu, zajmując się konsekwencjami rosyjskiej nielegalnej agresji na Ukrainie, pandemią, kryzysem energetycznym, dezinformacją, ekstremalnymi wydarzeniami klimatycznymi i odnowionym konfliktem na Bliskim Wschodzie.
Pionierska rola Belgii w Unii Europejskiej
Historia Belgii w UE rozpoczęła się w 1951 r. wraz z utworzeniem Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS) wspólnie z Francją, Niemcami, Włochami, Luksemburgiem i Holandią. Współpraca ta rozwinęła się w ramach Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG) i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Euratom) w 1957 r. dzięki przełomowemu traktatowi rzymskiemu. EWG ostatecznie w 1992 r. przekształciła się w dzisiejszą Unię Europejską, która obecnie liczy 27 państw członkowskich.
Bruksela: stolica Unii Europejskiej
Ważna rola Belgii w UE spowodowała, że wiele europejskich instytucji ma siedzibę właśnie w Belgii, głównie w Brukseli, która słusznie nazywana jest „stolicą Unii Europejskiej”. Z 38 organizacjami UE, w tym Parlamentem Europejskim, Radą Europejską, Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską, Bruksela jest bijącym sercem europejskiego procesu decyzyjnego. Około 15 % pracowników Komisji Europejskiej to Belgowie. Belgii przypada 21 z 720 miejsc w Parlamencie Europejskim. Bruksela jest również domem dla wiodących organizacji międzynarodowych, takich jak NATO, Organizacja Narodów Zjednoczonych, UNICEF i Bank Światowy.
Dlaczego instytucje UE „osiedliły się” w Brukseli?
W 1958 roku, zgodnie z traktatem rzymskim, prezydencje zostały ustanowione w porządku alfabetycznym. Spośród sześciu państw członkowskich, które były w tym czasie, Belgia – z literą „B” – zajmowała pierwsze miejsce. W tym czasie belgijski minister spraw zagranicznych, który był również pierwszym przewodniczącym Rady Unii Europejskiej, podjął pilną decyzję co do miejsca rozpoczęcia pracy przez pierwszych urzędników. W tym momencie Bruksela była najbardziej oczywistym wyborem. Później wzniesiono tam kolejne unijne budynki.
Na czym polega prezydencja w Radzie UE?
Co sześć miesięcy kolejne państwo członkowskie UE przejmuje rotacyjną prezydencję w Radzie UE i dba o sprawny przebieg unijnego procesu legislacyjnego. Przewodniczy wtedy posiedzeniom tej instytucji na wszystkich szczeblach i dba o ciągłość prac UE. Prezydencja reprezentuje Radę w kontaktach z innymi instytucjami UE, zwłaszcza z Komisją i Parlamentem Europejskim. Stara się wypracować porozumienie w sprawie aktów ustawodawczych podczas rozmów trójstronnych, nieformalnych negocjacji i posiedzeń komitetu pojednawczego. Rada UE składa się ze wszystkich upoważnionych ministrów z państw członkowskich UE, dlatego też nazywa się ją również Radą Ministrów.
Państwa członkowskie, które sprawują prezydencję po sobie, ściśle współpracują w grupach po trzy. System ten został wprowadzony w 2009 r. traktatem lizbońskim. Każda trójka ustala długofalowe cele i przygotowuje wspólny program tematów i spraw, którymi Rada będzie się zajmować przez 18 miesięcy. Na podstawie tego programu każde z trzech państw opracowuje własny, bardziej szczegółowy program sześciomiesięczny. Obecna grupa składa się z Hiszpanii (lipiec – grudzień 2023), Belgii (styczeń – czerwiec 2024) i Węgier (lipiec – grudzień 2024). Następna w kolejności jest prezydencja Polski – od 1 stycznia do 30 czerwca 2025 r.
Najważniejsze wydarzenia z czasu ostatnich prezydencji znajdują się TUTAJ.
Informacje o prezydencjach w Radzie UE znajdują się TUTAJ.
Prezydencja belgijska
Pod hasłem „Chronić. Wzmacniać. Przygotowywać” Belgia skupi się na sześciu tematach:
- obrona praworządności, demokracji i jedności – Belgia poświęci swoją prezydencję kwestii włączenia wszystkich obywateli, ze szczególnym naciskiem na uczestnictwo młodzieży, jakość edukacji, mobilność i sport. Promowane będą wartości demokratyczne, wzmocnienie wolności i pluralizmu mediów. Prezydencja pomoże ponadto przygotować kraje kandydujące, zapewniając spójność wewnętrzną i ułatwiając przyszłe rozszerzenia.
- zwiększanie konkurencyjności – Prezydencja będzie działać na rzecz wzmocnienia rynku wewnętrznego UE, bezpieczeństwa gospodarczego i przyszłości przemysłu. Celem Belgii jest zwiększenie roli badań, rozwoju i innowacji.
- realizacja transformacji ekologiczno-cyfrowej – Prezydencja pragnie podkreślić znaczenie działań w kontekście Europejskiego Zielonego Ładu. Belgia będzie działać na rzecz silnego i niezawodnego bezpieczeństwa dostaw energii, przyczyniając się do osiągnięcia celu, jakim jest neutralność klimatyczna.
- wzmacnianie programu społecznego i zdrowotnego UE – Prezydencja belgijska będzie realizować program społeczny oparty na włączeniu społecznym, równości płci i sprawiedliwości dla wszystkich. Wzmocniony zostanie również dialog społeczny, mobilność pracowników i zdrowie psychiczne w pracy. Aby zwiększyć gotowość na wypadek kryzysu, nacisk zostanie położony na strategię mającą na celu zwiększenie liczby pracowników służby zdrowia i opieki oraz dostępu do tanich leków.
- ochrona ludzi i granic – Prezydencja zamierza zająć się legislacją dotyczącą Europejskiego paktu o migracji i azylu, aby wzmocnić zaufanie między państwami członkowskimi i zapewnić humanitarne i skuteczne zarządzanie migracją. Zwiększona zostanie również odporność UE na przestępczość zorganizowaną, a także zintegrowane podejście UE do europejskiej obronności i bezpieczeństwa.
- promowanie globalnego wymiaru Europy – Belgia będzie bronić interesów i wartości UE, kładąc nacisk na otwartość, dialog i współpracę. Zarządzanie zrównoważoną polityką otwartego handlu będzie miało na celu pełne wykorzystanie jej potencjału gospodarczego, bezpieczeństwa i obronności, a także zdolności w zakresie pomocy rozwojowej i humanitarnej.
Zapraszamy do odwiedzenia portalu prezydencji belgijskiej.
EUROPE DIRECT Olsztyn
ul. Towarowa 1, 10-416 Olsztyn
tel. 89 535-48-43
e-mail: europedirect-olsztyn@europedirect-olsztyn.pl
Facebook/EDOlsztyn
