Rada Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk ogłosiła serię zmian w zasadach ortografii polskiej, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku. Zmiany te mają na celu uproszczenie i ujednolicenie pisowni, eliminując dotychczasowe wyjątki oraz trudności w interpretacji reguł.
Podczas posiedzeń: 7 listopada 2022, 3 lutego 2023 oraz 22 stycznia 2024 roku, Rada Języka Polskiego przyjęła nowe zasady. Decyzja ta opiera się na długotrwałym postulacie uproszczenia zasad pisowni, które dotyczą głównie konwencjonalnych sposobów zapisu słów oraz eliminacji zawiłości w interpretacji tekstów.
Od 1 stycznia 2026 roku będą obowiązywać nowe zasady ortografii polskiej, które wprowadzają szereg zmian, w tym:
Pisownia wielką literą dla nazw mieszkańców: na przykład Warszawianin, Zgierzanin, Ochocianka, itd. Dla nieoficjalnych nazw etnicznych możliwa będzie alternatywna pisownia wielką lub małą literą, jak Kitajec lub kitajec, Jugol lub jugol.
Wielka litera dla nazw firm i produktów: oprócz tradycyjnego zastosowania dla nazw firm i marek, jak Ford, wielka litera będzie stosowana również do pojedynczych egzemplarzy produktów, np. “Zaparkował czerwony Ford”.
Rozdzielna pisownia cząstek: przykładem jest użycie spójników z formami warunkowymi, np. “Zastanawiam się, czy by nie pojechać w góry”.
Łączna pisownia ‘nie-‘ z imiesłowami: dotychczasowe wyjątki zezwalające na rozdzielne pisownie zostaną zniesione, np. “niezrealizowany” zamiast “nie zrealizowany”.
Jednolita pisownia przymiotników: przymiotniki od nazw osobowych będą zawsze zapisywane małą literą, np. dramat szekspirowski, koncepcja wittgensteinowska. Archaiczne przymiotniki mogą być zapisywane zarówno małą, jak i wielką literą, np. jackowe dzieci lub Jackowe dzieci.
Łączna pisownia członu ‘pół-‘: stosowana w wyrażeniach jak półżartem, półserio, a z łącznikiem w wyrażeniach dwuczłonowych typu pół-Polka, pół-Francuzka.
Trzy warianty pisowni par wyrazów równorzędnych: możliwe będą formy z łącznikiem (np. tuż-tuż), z przecinkiem (np. tuż, tuż) oraz rozdzielnie (np. tuż tuż).
Użycie wielkich liter w nazwach własnych:
- Wielkie litery dla wszystkich członów nazw komet, np. Kometa Halleya.
- Wielkie litery dla nazw geograficznych z rzeczownikami w mianowniku, np. Pustynia Gobi.
- Wielkie litery dla pierwszych wyrazów w nazwach miejsc publicznych, np. Aleja Róż, z wyjątkiem ‘ulica’.
- Wielkie litery dla wszystkich członów w nazwach lokali i instytucji, np. Restauracja pod Żaglami.
Nowe zasady dla przedrostków:
- Przedrostki z wyrazami pisze się łącznie, chyba że następny wyraz zaczyna się od wielkiej litery, np. super-Europejczyk.
- Możliwość rozdzielnej pisowni dla cząstek takich jak super-, ekstra-, eko-, np. super pomysł lub superpomysł.
Jednolita łączna pisownia cząstek ‘niby-‘ i ‘quasi-‘ z wyrazami zapisywanymi małą literą, np. nibyartysta, quasiromantycznie; z łącznikiem przed wyrazami zapisywanymi wielką literą, np. niby-Polak.
Łączna pisownia ‘nie-‘ z przymiotnikami i przysłówkami odprzymiotnikowymi w każdym stopniu, np. niemiły, niemilszy, nienajmilszy; nielepiej, nieprędzej.
źródło: Rada Języka Polskiego
Na co to komu?