Na Warmii przywrócono świetność jednej z najstarszych kapliczek w regionie. Barokowa budowla z 1740 roku, stojąca przy drodze krajowej nr 51 przeszła gruntowną renowację. Odnowiony obiekt ma być symbolem troski samorządów o dziedzictwo kulturowe regionu i początkiem kolejnych prac konserwatorskich.
Kapliczka z 1740 roku ponownie zachwyca podróżnych wjeżdżających do Dobrego Miasta
Kapliczka w Dobrym Mieście, stojąca przy głównej trasie prowadzącej z Olsztyna, jest jednym z najstarszych przykładów małej architektury sakralnej na Warmii. Wybudowana w połowie XVIII wieku, wyróżnia się barokowym stylem i rozmiarami. Trzy pełnołukowe nisze tworzą rodzaj tryptyku – w dwóch bocznych znajdują się figury Maryi, a w środkowej drewniana skrzynka z wizerunkiem ukrzyżowanego Chrystusa. Całość wieńczy metalowa kula z krzyżem i chorągiewką z datą „1740”.
Po latach zniszczeń spowodowanych przez czas i warunki atmosferyczne, obiekt wymagał pilnej konserwacji. Po dwóch latach przygotowań, pozyskiwania środków i prac remontowych, kapliczka odzyskała dawny wygląd. Renowację oficjalnie zakończono w obecności wojewódzkiego konserwatora zabytków Mirosława Jonakowskiego, starosty olsztyńskiego Andrzeja Abako oraz burmistrz Dobrego Miasta Beaty Harań.
Całkowity koszt odnowienia zabytku przekroczył 100 tysięcy złotych. W prace finansowo zaangażowały się: Warmińsko-Mazurski Wojewódzki Konserwator Zabytków (30 tys. zł), Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (30 tys. zł), Powiat Olsztyński (24 tys. zł) oraz gmina Dobre Miasto (20 tys. zł).
Samorządy i konserwatorzy łączą siły w ratowaniu warmińskich kapliczek
Warmia słynie z bogactwa przydrożnych kapliczek – jest ich tu ponad 1300. Stanowią one unikalny element krajobrazu regionu, wyróżniający go spośród dawnych protestanckich Mazur. Kapliczki powstawały w intencji dziękczynnej, często jako wota wdzięczności za uzdrowienie lub ocalenie.
Ochrona tak licznych obiektów to ogromne wyzwanie. Samorządy i konserwatorzy od lat współpracują, by ratować ten fragment dziedzictwa kulturowego. Od 2021 roku realizowany jest wspólny program renowacji kapliczek w ramach porozumienia „Przygotowanie dokumentacji do przeprowadzenia prac konserwatorskich przy 20 kapliczkach na Szlaku Świętej Warmii”. Wzięły w nim udział samorządy powiatu olsztyńskiego oraz sześć gmin, które zabezpieczyły środki w swoich budżetach i powierzyły przygotowanie dokumentacji konserwatorskiej.
Koszt opracowania dokumentacji dla 20 obiektów wyniósł 104 tysiące złotych, z czego 35 procent pokrył Warmińsko-Mazurski Wojewódzki Konserwator Zabytków. W czerwcu tego roku podpisano kolejne porozumienie – tym razem dotyczące renowacji 13 kapliczek w powiecie olsztyńskim.
– Od lat jako powiat staramy się dbać i o ten element naszego dziedzictwa kulturowego, ale nie jest to zadanie łatwe, zwarzywszy na ich liczbę oraz stan zachowania, nie wspominając o kwestiach właścicielskich. Dlatego co roku szukamy pieniędzy i partnerów do wspólnych działań – mówi starosta Andrzej Abako. – W poprzedniej kadencji udało nam się odnowić 25 kapliczek. W tej chcemy wyremontować 13, po jednej w jedenastu gminach i dwie, które wyznaczył powiat. Prace są na różnym poziomie zaawansowania.
Kolejne zabytki czekają na odnowienie. Warmia walczy o zachowanie swojego dziedzictwa
Nowe porozumienie przewiduje przygotowanie dokumentacji dla kapliczek w jedenastu gminach powiatu olsztyńskiego. Dwie z nich zostaną wskazane przez powiat. Wspólny koszt prac to około 104 tysiące złotych – 39 tys. zł pokryje Wojewódzki Konserwator Zabytków, 43 tys. zł powiat, a 22 tys. zł samorządy gminne.
Władze regionu zapowiadają, że po zakończeniu obecnego etapu odnowy kapliczki w Dobrym Mieście, kolejnym krokiem będzie odtworzenie oryginalnych figur, które pierwotnie wypełniały jej nisze.
Warmia pozostaje jednym z nielicznych miejsc w Polsce, gdzie kapliczki wciąż stanowią żywą część krajobrazu i lokalnej tożsamości. Odnowione zabytki nie tylko przypominają o historii i duchowości regionu, ale też stają się ważnym elementem Szlaku Świętej Warmii, przyciągającym turystów i pielgrzymów z całego kraju.
źródło i fot. Starostwo Powiatowe w Olsztynie
