Olsztyńskie stowarzyszenie Patria Nostra we wrześniu ubiegłego roku rozpoczęło realizację projektu „Kaszubska Golgota” dotyczącego zbrodni piaśnickiej. Jest on finansowany przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030.
W Lesie Piaśnickim od września 1939 r. do kwietnia 1940 r. zamordowano – według szacunków – nawet 14 tys. osób. Ofiarami Niemców byli przedstawiciele inteligencji, różnych stanów, także kobiety, a nawet dzieci.
Celem projektu jest uświadomienie zarówno polskiemu, jak i niemieckiemu społeczeństwu faktu, iż pierwszą zbrodnią ludobójstwa, jaką dokonały niemieckie siły zbrojne przy pomocy niemieckiej ludności cywilnej na narodzie polskim, była właśnie zbrodnia piaśnicka, czyli „Kaszubska Golgota.
– Chcemy o tym mówić, ponieważ nasze badania świadczą o tym, że ludzie w ogóle nie znają faktów związanych z tą straszliwą zbrodnią. Nie mamy żadnych złudzeń, że również społeczeństwo niemieckie, które nie zna szeregu zbrodni, jakich dokonały niemieckie siły zbrojne w okupowanej Polsce, niewiele wie o zbrodni piaśnickiej. Taki jest wynik ankiety, przeprowadzonej w ramach projektu – mówi mec. Lech Obara, prezes stowarzyszenia Patria Nostra i koordynator projektu.
Jednym z głównych punktów projektu jest międzynarodowa konferencja naukowa w Trójmieście, a jesienią także w Berlinie. Konferencja Polsce odbędzie się w siedzibie Gdańskiej Szkoły Wyższej w dniu 8 czerwca tego roku. Szczegóły na temat godziny rozpoczęcia, możliwości uczestnictwa itp… zostaną podane niebawem.
Naszym partnerem jest – już kolejny raz – Touro College Berlin – uczelnia wyższa, która prowadzi jedyny w Europie kierunek „Studia nad Holocaustem”. Szefem tego wydziału jest prof. Stephan Lehnstaedt. Będzie on jednym z prelegentów konferencji zarówno w Gdańsku, jaki w Niemczech. Zaprezentuje rys historyczny oraz badania historyków w sprawie zbrodni. Kolejnym prelegentem będzie Marta Ansilewska-Lehnstaedt, która swoją prezentację chce poświęcić konkretnym ofiarom. Nie tylko Polakom, ale też na przykład ofierze pochodzenia tatarskiego oraz temu, w jaki sposób muzuealnicy/miejsca pamięci powinni przedstawiać ofiary. Oczywiście na przykładzie Piaśnicy. Dr Marta Ansilewska-Lehnstaedt pracuje w berlińskim muzeum „Cisi bohaterowie” (Stille Helden) – stąd temat jej prezentacji. Razem z profesorem Lehnsatedtem do Gdańska przyjedzie też szóstka jego studentów z seminarium magisterskiego. A że Gdańska Szkoła Wyższa również wytypuje swoich przedstawicieli z grona słuchaczy, będzie to też doskonała okazja do nawiązania przez nich kontaktów i być może dalszej ciekawej współpracy.
Z kolei prawnicy ze stowarzyszenia Patria Nostra – mec. Lech Obara i mec. Szymon Topa chcą na tej konferencji przedstawić model indywidualnych roszczeń ze strony rodzin ofiar przeciwko państwu niemieckiemu oraz możliwości przełamania immunitetu państwa niemieckiego w tej kwestii.
– Oczekujemy, że później będą się do nas zgłaszać potomkowie ofiar. Dlatego jeden z rozdziałów monografii pokonferencyjnej (również zaplanowanej w projekcie) stanowić będzie materiał prawny mówiący o indywidualnych roszczeniach odszkodowawczych – dodaje mec. Lech Obara.
W konferencji uczestniczył będzie także Marek Klat – scenarzysta filmu „Kamerdyner”, który wygłosi słowo wstępne m.in. o stosunkach polsko-niemiecko-kaszubskich. Będzie on także jednym z trzech głównych prelegentów konferencji w Berlinie, która odbędzie się w październiku.
