Spis treści
Większość z nich pamięta czasy zimnej wojny, bo były budowane schrony w Olsztynie właśnie z myślą o konflikcie atomowym. Teraz niszczeją, z roku na rok ich liczba się zmniejsza, a prawo w kraju pozwala administratorom budynków na ich likwidację schronów. Mowa o schronach obrony cywilnej, których zostało w Olsztynie 65. Gdy artykuł powstawał do wersji papierowej gazety w 2015 roku, było ich 70. Postanowiliśmy odświeżyć tekst i opublikować aktualną listę schronów razem z adresami.
Kilkanaście tygodni temu chyba nikt nie spodziewał się, że w Europie może wybuchnąć wojna na dużą skalę, a jedno z państw zaatakuje drugie, anektując część z jego ziem. Rzeczywistość pokazała jednak, że znana nam wszystkim historia może się powtórzyć. I mimo że ewentualny konflikt na terenie naszego kraju wydaje się w tej chwili odległy, to warto się zastanowić, jak jesteśmy do niego przygotowani. Pomijając liczebność armii czy wyposażenie techniczne jednostek, postanowiliśmy się przyjrzeć, jak wygląda sprawa cywilnych schronów w Olsztynie.
Schrony w Olsztynie. Jaka wielkość?
Rozbudowa infrastruktury obrony cywilnej w Olsztynie związana jest przede wszystkim z okresem zimnowojennym, kiedy nad światem zawisła groźba wybuchu konfliktu nuklearnego. To właśnie w latach 50. i 60. ubiegłego wieku na terenie miasta powstaje najwięcej schronów, choć będą budowane jeszcze do początku lat 90.
„W rejestrze znajdują się także obiekty wybudowane przed II wojną światową” – mówił nam w 2015 roku Kazimierz Neumann z ratuszowego Wydziału Zarządzania Kryzysowego i Ochrony Ludności. Wszystkie schrony w Olsztynie budowane były pod obiektami, wobec czego nie ma na terenie miasta schronów wolnostojących.
Obecnie w ewidencji budowli ochronnych znajduje się w Olsztynie 65 budowli ochronnych, choć kilkanaście lat temu było ich niemal dwa razy więcej. Najstarszy schron znajduje się przy ulicy Pieniężnego (wybudowany w 1926 roku, zmodernizowany w 1992), a najmłodszy u zbiegu ulic Partyzantów i 1 Maja (rok budowy 1994). Większość z nich ma kilkadziesiąt metrów powierzchni użytkowej, choć zdarzają się niewielkie pomieszczenia (12 m kw. liczy schron przy ulicy Kościuszki). Największy czynny schron w Olsztynie ma 182 m kw. powierzchni i może pomieścić 288 osób (najmniejszy schron tylko 17 osób).
Ile osób zmieści się do schronów w Olsztynie?
Schrony w Olsztynie rozsiane są po całym mieście, a część z nich wybudowana jest pod zakładami pracy (np. MPEC, budynki poczty). Kilka z nich znajduje się w Kortowie pod akademikami (m.in. pod DS 6,4,3). Jak mówił Kazimierz Neumann, zewidencjonowane schrony w Olsztynie są w większości przygotowane na przyjęcie ludzi, ale ich wyposażenie należałoby wymienić.
„To pomieszczenia przygotowane nie tylko na schronienie przed klasycznymi formami napadu jak atak lotniczy. Zdałyby egzamin w takim konflikcie, jaki mamy teraz na Ukrainie” – mówił Kazimierz Neumann. „Jednak były budowane z myślą o ataku atomowym i teraz, moim zdaniem, nie są na niego przygotowane. Gumowe uszczelki są sparciałe i należałoby je wymienić. Podobnie rzecz ma się z filtrami powietrza, które znajdują się w urządzeniach wentylacyjnych, zasilanych silnikami diesla lub pracą ludzkich rąk. W wielu należałoby posprzątać, wstawić krzesła czy stoły”.
Schrony w Olsztynie są przygotowane na przyjęcie prawie 7 tysięcy osób.
Po co mi schron? Likwiduję go
W 2015 roku w województwie warmińsko-mazurskim znajdowało się 2 238 pomieszczeń ochronnych, w których miejsce mogło znaleźć 60,4 tys. ludzi, co sprawia, że na tę formę ochrony może liczyć około 4,2 proc. ludności województwa. Co więcej liczba schronów sukcesywnie maleje, bo ich zarządcy (wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe lub zakłady pracy) likwidują obiekty ochronne.
„Schronami zajmują się zarządcy budynków, w których się one znajdują. Brak jednak przepisów o sposobie użytkowania, wykorzystania oraz finansowania tych budowli” – wyjaśniała ówczesna rzeczniczka wojewody warmińsko-mazurskiego.
W praktyce ta luka prawna pozwala administratorom schronów na zmianę ich użytkowania. Są one zamieniane na pomieszczenia gospodarcze, działają w nich firmy (jak kiedyś na Dworcu Głównym PKP).
Wykaz schronów w Olsztynie
Regionalne Centrum Bezpieczeństwa w związku z licznymi pytaniami mieszkańców umieściło wykaz budowli ochronnych na terenie miasta Olsztyna. Ewidencja budowli ochronnych zawiera 65 pozycje na liście.
Lista adresów:
- Plac Konstytucji 3 Maja /pod dworc./
- ul.Wł.Leonharda 9 /biurowiec Nr 2/
- ul.Pieniężnego 21A
- ul.Jaroszyka 21
- ul.Chopina 5/5A
- ul.Sybiraków 3A
- ul.Jagiellońska 5
- ul.Jagiellońska 10
- ul.Żeromskiego 7
- ul.Jagiellońska 56
- ul.Jagiellońska 49
- ul.Jagiellończyka 32A
- ul.Dworcowa13
- ul.Dworcowa 24
- ul.Kętrzyńskiego 10
- ul.Kopernika 40 /strona prawa/
- ul.Kopernika 40 /strona lewa/
- ul.Kopernika 10AB
- ul.Kopernika 12AB
- ul.Kopernika 16
- ul.Prawocheńskiego 4
- ul.Kościuszki 17
- ul.Kościuszki 19/19A
- ul.Kościuszki 25
- ul.Kościuszki 31/31A
- ul.Kościuszki 33/33A
- ul.Kościuszki 34
- ul.Kościuszki 81
- ul.Kościuszki 89/91
- ul.Limanowskiego 1/3
- ul.Limanowskigo 11/13
- ul.Limanowskiego 17/19
- ul.Małłków 1A-1B
- ul.Mickiewicza 4
- ul.Niedziałkowskiego 3/5
- ul.Niedziałkowskiego 6/6A
- ul.Niedziałkowskiego 13/15
- ul.Niedziałkowskiego 14/16
- ul.Niedziałkowskiego 18/20
- ul.Niedziałkowskiego 21/23
- ul.Okopowa 16
- ul.Okrzei 14/15
- ul.Okrzei 24/24A
- ul.Paderewskiego 14/16
- ul.Partyzantów 6/8
- ul.Partyzantów 39
- ul.Partyzantów 71
- ul.Piastowska 6/7
- ul.Pieniężnego 21
- ul.J.Piłsudskiego 42
- ul.Lubelska 23A /budynek D/
- ul.Zientary Malewskiej 33 /straż poż/ Jedn.Ratown.-Gaśnicza Nr 2
- ul.Przyjaciół 42A
- ul.Poprzeczna 2/2A
- ul.Sienkiewicza 14/16
- ul.22 stycznia 1A
- ul.Tczewska 14/16/18
- ul.Zientary Malewskiej 13/13A
- ul.Zientary Malewskiej 15/15A
- ul.Wiśniowa 11
- ul.Wojska Polskiego 10/11A
- ul.Wojska Polskiego 70/70A
- Al.Piłsudskiego 63A – biurowiec TP
- ul.Słoneczna 46 /ciepłownia/
- ul. 1 Maja 10 /róg Partyzantów /
Schrony w Olsztynie – mapa
Przygotowaliśmy dla mieszkańców Olsztyna mapę schronów. Nie wszystkie adresy można na mapie dokładnie wskazać dlatego warto zweryfikować adres z lista schronów wskazanych w powyższym akapicie. Schrony Olsztyna jako interaktywna mapa dostępne są pod tym linkiem: goo.gl/maps/PAKLgKubkYuQ4pXS9
Sposoby informowania o zagrożeniu i miejscach, gdzie można się ukryć
– rozgłośnie radiowe (Polskie Radio Olsztyn S.A.) i telewizyjne (TVP3 Olsztyn S.A.)
– telewizje kablowe, lokalna prasa codzienna
– urządzenia nagłaśniające na pojazdach
– plakaty ostrzegawcze rozwieszane na terenie poszczególnych miejscowości
– ogłoszenia i informacje na stronach internetowych
Zobacz też: Olsztyn zamierza wyremontować schrony. Zdecydowano który pierwszy
schrony w północnej części od strony Kallingradu; dla 7 tys mieszkańców dla 200 tys miasta. Z zaopatrzeniem z lat 90-tych hmm optymistycznie.
Czyli odpowiedzialność za schrony przechodzi poniekąd na sektory prywatne, państwo od tego umywa ręce. A prywatne firmy czy osoby nic z tym nie robią bo dotacji na to nie ma, wydatek byłby spory. W efekcie schronów w Olsztynie tak naprawdę nie ma lub są może 3 które faktycznie w razie zagrożenia dałoby radę. A ilość którą mogłyby pomieścić – czytaj elitę miasta nie napawa człowieka optymizmem. Zostanie nam zapytać – skoro wiemy że jesteśmy w D… to czy miasto planuje coś w tej kwestii zmienić, prócz projektowania po plecach i informacji że nic nam nie grozi.