Nie każdy wie, że pieniądze zgromadzone na subkoncie w ZUS mogą zostać przekazane rodzinie zmarłego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, że w wielu przypadkach środki te nie przepadają, ale mogą być wypłacone osobom uprawnionym – małżonkowi lub spadkobiercom. Ważne jest jednak, by wiedzieć, w jakich sytuacjach to możliwe i jakie dokumenty należy złożyć.
Kiedy środki z subkonta ZUS mogą zostać wypłacone rodzinie
W przypadku rozwodu, unieważnienia małżeństwa, ustania wspólności majątkowej lub śmierci właściciela subkonta, środki zgromadzone w ZUS i w otwartym funduszu emerytalnym (OFE) podlegają podziałowi. Jak tłumaczy Anna Grabowska, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie warmińsko-mazurskim, nie są to pieniądze, które przepadają – w wielu przypadkach mogą trafić do bliskich zmarłego.
Jeżeli osoba zmarła miała subkonto i pozostawała w związku małżeńskim ze wspólnością majątkową, połowa środków z tego okresu przechodzi na rachunek małżonka. Pozostała część trafia do osób wskazanych przez zmarłego lub wchodzi do masy spadkowej. Jeśli zmarły nie był w związku małżeńskim, całość środków trafia do wskazanych osób lub do spadkobierców.
Środki mogą być przekazane także w przypadku rozwodu lub unieważnienia małżeństwa. Wtedy podział odbywa się między subkontami małżonków, a nie w formie gotówki.
Kiedy pieniądze z subkonta nie podlegają dziedziczeniu
Jeżeli zmarły miał już przyznaną tzw. emeryturę docelową i ukończył 65 lat, środki z subkonta nie podlegają już dziedziczeniu. Jest jednak wyjątek – jeśli od momentu wypłaty pierwszej emerytury nie minęły trzy lata, bliscy mogą otrzymać tzw. wypłatę gwarantowaną. Po upływie tego okresu świadczenie nie przysługuje.
Zasada ta ma chronić osoby, które niedługo po przejściu na emeryturę umrą, by część ich środków mogła trafić do rodziny. W innych przypadkach – gdy zmarły nie pobierał jeszcze świadczenia – dziedziczenie środków pozostaje możliwe.
Jak złożyć wniosek o wypłatę środków po zmarłym
Jeżeli zmarły miał subkonto w ZUS i był członkiem otwartego funduszu emerytalnego, podział środków rozpoczyna się w OFE. Fundusz w ciągu 14 dni przekazuje do ZUS informacje o osobach uprawnionych i ich udziałach. ZUS ma wtedy trzy miesiące na proporcjonalne rozdzielenie środków znajdujących się na subkoncie.
W sytuacji, gdy zmarły nie był już członkiem OFE, cały proces odbywa się bezpośrednio w ZUS – po złożeniu wniosku przez osobę uprawnioną. Członkostwo w OFE ustaje po przeniesieniu wszystkich środków na subkonto w ZUS w ramach tzw. suwaka bezpieczeństwa.
Kto posiada subkonto w ZUS i dlaczego warto aktualizować dane
Subkonta nie mają osoby urodzone przed 1949 rokiem, ponieważ nie mogły należeć do OFE. Osoby urodzone po 1968 roku były do funduszu zapisywane obowiązkowo, natomiast roczniki 1949–1968 mogły przystąpić do niego dobrowolnie. Od 2014 roku członkostwo w OFE jest już całkowicie dobrowolne – nowi pracownicy mają cztery miesiące na decyzję, czy chcą przekazywać część składek do funduszu, czy całość do ZUS.
ZUS przypomina też, by regularnie aktualizować dane osób uposażonych – czyli tych, które mają prawo do wypłaty środków po śmierci właściciela subkonta. Można zmieniać nie tylko nazwiska, ale też procentowy udział w dziedziczeniu.
Warto również wiedzieć, w którym OFE był zapisany zmarły. ZUS może udzielić takich informacji jedynie na podstawie prawomocnego postanowienia o nabyciu spadku lub aktu poświadczenia dziedziczenia. Dlatego dobrze jest zawczasu uporządkować dokumenty i upewnić się, że dane uposażonych są aktualne.
źródło: ZUS