Czy w Gołdapi, na północy Mazur, doszło do nieformalnych kontaktów samorządowców z organizacją określaną przez polityków prawicy jako „niemiecka rewizjonistyczna”? Posłanka Iwona Arent (PiS) i radny Paweł Czyż (ZChR) twierdzą, że tak. Starosta z PSL wszystkiemu zaprzecza, a w tle sprawy pojawiają się zdjęcia, wpisy w Biuletynie Informacji Publicznej, Haus der Heimat i powiewajaca przy ulicy flaga Prus Wschodnich.
Politycy alarmują o „niepokojących kontaktach”
24 października w Olsztynie odbyła się konferencja prasowa, podczas której posłanka Iwona Arent i radny Paweł Czyż przedstawili swoje zarzuty wobec władz powiatu gołdapskiego. Według nich samorząd utrzymuje relacje z niemieckim stowarzyszeniem Kreisgemeinschaft Goldap Ostpreußen e.V., kierowanym przez Stephana Grigata – wiceprezesa Niemieckiego Związku Wypędzonych (BdV).
„Na moją interwencję starosta gołdapski odpisał, że absolutnie nie utrzymuje kontaktów formalnych, bądź nieformalnych z tym związkiem i z prezesem” – mówiła posłanka. „Oszukał mnie i okłamał” – dodała.
Arent zapowiedziała, że skieruje sprawę do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz do Ministerstwa Spraw Zagranicznych. „Niedopuszczalne jest to, że polski samorząd utrzymuje kontakty ze związkiem, który chce rewizji naszych granic” – podkreśliła.
Starosta odpowiada: „Nie utrzymujemy żadnych relacji”
Starosta Krzysztof Kazaniecki w piśmie z 9 października 2025 roku rzeczywiście stanowczo zaprzecza oskarżeniom.
Jak wskazuje, powiat współpracuje wyłącznie z powiatem Stade w Dolnej Saksonii, a nie z organizacją Kreisgemeinschaft Goldap Ostpreußen e.V.
„Powiat Gołdapski nie utrzymuje żadnych formalnych ani nieformalnych relacji współpracy z wymienioną organizacją” – napisał starosta. „Wszelkie działania podejmowane przez Powiat Gołdapski w ramach współpracy zagranicznej odbywają się z poszanowaniem polskiego porządku prawnego oraz zasad polityki zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej. Nie miały i nie mają one charakteru politycznego ani nie odnoszą się do kwestii historycznych budzących kontrowersje.” – można przeczytać w piśmie Starosty Gołdapskiego z 9.10.2025 r.
Kazaniecki zaznaczył, że współpraca międzynarodowa powiatu opiera się na zasadach „Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy” z 1991 roku.
Znani samorządowcy na zdjęciach ze spotkań
W Biuletynie Informacji Publicznej Powiatu Gołdapskiego można znaleźć interpelacje radnego Pawła Czyża z wiosny 2025 roku. Radny pyta w nich o „wizytę niemieckiej delegacji ze Stade, uzgadnianą z wiceprezesem BdV i przewodniczącym Kreisgemeinschaft Goldap – Stephanem Grigatem” oraz o „tolerowanie działalności niemieckich rewizjonistów na terenie powiatu”.
Czyż wskazywał, że w wydarzeniach organizowanych przez niemieckie stowarzyszenie brali udział samorządowcy z Warmii, Mazur i Podlasia. „Mamy zdjęcia pana Grigata z przewodniczącą Rady Miejskiej w Gołdapi Wiolettą Anuszkiewicz, radnym Jarosławem Walcem i radnym sejmiku województwa Jarosławem Słomą z Koalicji Obywatelskiej”.
Paweł Czyż podkreśla, że jego dziadek był więźniem niemieckiego obozu koncentracyjnego, co – jak mówi – daje mu szczególne prawo moralne, by zabierać głos w tej sprawie
Flaga Prus przy „Domu ojczyźnianym” w Gołdapi
Szczególne emocje wzbudza Haus der Heimat, czyli tzw. Dom Ojczyźniany przy ul. Żeromskiego w Gołdapi. Według relacji Pawła Czyża, przy budynku miała powiewać flaga Prus Wschodnich obok flagi Polski. „Dom ojczyźniany funkcjonuje ze środków Republiki Federalnej Niemiec” – stwierdził podczas konferencji radny.
Na stronie goldap.de, prowadzonej przez Kreisgemeinschaft Goldap Ostpreußen e.V., znajduje się relacja z wydarzenia „Goldaper Sommerfest 2025”. „Stephan Grigat, Kreisvertreter der Goldaper, podkreślił znaczenie wschodniopruskiej ojczyzny, jej kultury, historii i charyzmy” – czytamy w oryginalnym wpisie.
Wśród uczestników wymieniono m.in. przewodniczącą Rady Miejskiej Wiolettę Anuszkiewicz, radnego sejmiku Jarosława Słomę oraz wicemarszałka woj. podlaskiego Jacka Piorunka.
Niemieckie środowiska i kontrowersyjne wypowiedzi
Jak podkreślają Arent i Czyż w tle pojawia się nazwisko związanej z Grigatem byłej przewodniczącej Związku Wypędzonych, Eriki Steinbach, która w 2025 roku napisała na portalu X: „Wywłaszczenia Niemców z terenów dzisiejszej Polski nadal istnieją. Nadal jest rachunek do wyrównania.”
Na jej słowa zareagował wicepremier i minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz: „Niemcy wciąż nie rozliczyły się za zbrodnie dokonane w trakcie II wojny światowej. Zadośćuczynienie, jakie powinno z tego tytułu zostać wypłacone Polsce, to jedyny rachunek do wyrównania.”
Spór o „Heimatbrücke” i lokalną pamięć
Nowym punktem zapalnym stała się też decyzja Biblioteki Publicznej w Gołdapi o przyjęciu do zbiorów kompletu czasopisma „Die Heimatbrücke”, wydawanego przez środowiska wysiedleńcze. Radny Paweł Czyż uznał ten krok za „legitymizowanie niemieckiego rewizjonizmu”. Rada Miejska odrzuciła jednak jego skargę, uznając, że pismo ma „wartość historyczną i genealogiczną” oraz stanowi „unikatowe źródło o dziejach regionu”. W uzasadnieniu uchwały podkreślono, że „biblioteka nie pełni roli cenzora, lecz instytucji gromadzącej świadectwa przeszłości”.
Dwie wersje rzeczywistości, czyli jak naprawdę wyglada współpraca z niemieckimi politykami?
Z jednej strony starosta Kazaniecki twierdzi, że powiat prowadzi wyłącznie współpracę kulturalno-edukacyjną z miastem Stade i nie utrzymuje żadnych relacji z niemieckimi środowiskami „wypędzonych”. Z drugiej – politycy prawicy pokazują zdjęcia, dokumenty i relacje, które ich zdaniem wskazują, że takie kontakty jednak istnieją.
Czy to tylko partnerska wymiana kulturalna, czy też relacja, która może mieć polityczne konsekwencje?
Na to pytanie mają odpowiedzieć instytucje państwowe, do których trafiły już wnioski posłanki Iwony Arent i radnego Pawła Czyża.
Loading ...
