Zespół jelita drażliwego (IBS) to przewlekłe zaburzenie przewodu pokarmowego, które może znacząco wpływać na codzienne życie. Osoby z IBS często doświadczają bólów brzucha, wzdęć, zaparć lub biegunek, a także nadwrażliwości trzewnej1. Przyczyny tego schorzenia nie są do końca poznane, ale wiadomo, że jednym z kluczowych czynników wpływających na jego przebieg jest stan błony śluzowej jelit.
To właśnie bariera jelitowa, oddzielająca treść pokarmową od układu odpornościowego, odgrywa istotną rolę w regulacji procesów trawiennych i obronnych organizmu. Jednym ze sposobów na wspieranie stanu bariery jelitowej, również u osób z IBS, jest stosowanie postbiotyków – substancji aktywnych powstających w wyniku przemian metabolicznych w jelitach. Wśród nich na szczególną uwagę zasługuje kwas masłowy, który wykazuje istotne działanie wspierające funkcjonowanie przewodu pokarmowego2.
Czym są postbiotyki i jak działają?
Postbiotyki to substancje powstające w wyniku fermentacji błonnika przez mikroorganizmy jelitowe3. Do najważniejszych postbiotyków należą krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA), w tym kwas masłowy, octowy i propionowy. Wśród nich istotne znaczenie dla osób z IBS ma kwas masłowy, który stanowi źródło energii dla komórek nabłonka jelitowego i wpływa na barierę jelitową2.
Dlaczego postbiotyki są korzystne przy IBS?
Zespół jelita drażliwego jest ściśle związany z dysbiozą, czyli zaburzeniem równowagi mikrobioty jelitowej. U osób cierpiących na IBS może istnieć zwiększone zapotrzebowanie na krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, w tym na kwas masłowy. Podwyższyć poziom kwasu masłowego w jelitach można między innymi przez przyjmowanie produktów zawierających maślan sodu. Wykazuje on wielokierunkowe działanie wspierające zdrowie jelit, do których należy między innymi2:
Odżywianie nabłonka jelitowego: Jest on głównym źródłem energii dla kolonocytów, czyli komórek wyścielających jelito grube,4.
reklamaWspieranie równowagi mikrobioty jelitowej: Stosowanie maślanu sodu wpływa na bakteryjną część mikrobioty jelitowej, wspierają rozwój korzystnych bakterii.
Jak stosować postbiotyki przy IBS?
Maślan sodu jest dostępny w żywności specjalnego przeznaczenia medycznego, takich jak np. Multilac IBS. Można przyjmować je już od siódmego roku życia. Preparat z postbiotykiem w formie maślanu sodu, taki jak Multilac IBS, powinien być przyjmowany pod nadzorem lekarza.
Postbiotyki, a zwłaszcza kwas masłowy i jego pochodna, maślan sodu, mogą odgrywać istotną rolę w zespole jelita drażliwego. Wspierają barierę jelitową, funkcjonowanie przewodu pokarmowego i zwiększają ilość kwasu masłowego w jelicie, która może być obniżona w przypadku IBS2. Regularne przyjmowanie postbiotyków może wpływać na komfort życia osób z IBS.
1 https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/irritable-bowel-syndrome/symptoms-causes
2 Załęski A., Banaszkiewicz A., Walkowiak J., Butyric acid in irritable bowel syndrome. Prz Gastroenterol 2013; 8 (6): 350–353.
3 Kumar, A.; Green, K.M.; Rawat, M. A Comprehensive Overview of Postbiotics with a Special Focus on Discovery Techniques and Clinical Applications. Foods 2024, 13, 2937. https://doi.org/10.3390/foods13182937
4 Martyniak, A.; Medyńska-Przęczek, A.; Wędrychowicz, A.; Skoczeń, S.; Tomasik, P.J. Prebiotics, Probiotics, Synbiotics, Paraprobiotics and Postbiotic Compounds in IBD. Biomolecules 2021, 11, 1903. https://doi.org/10.3390/biom11121903
