W polskich lasach coraz częściej stosowane są opryski szkodliwymi pestycydami z grupy neonikotynoidów. Ich dramatyczne skutki dla pszczół miodnych zostały gruntownie zbadane, dużo mniej wiadomo o tym, jak opryski wpływają na kondycję leśnych owadów zapylających. Dlatego tegoroczna, dziewiąta już akcja społeczna Greenpeace Adoptuj Pszczołę skupi się szczególnie na pomocy leśnym zapylaczom.
Jak w innych ekosystemach, tak i w lesie zapylacze są podstawą różnorodności biologicznej. Ponadto to właśnie dzięki nim możemy cieszyć się dorodniejszymi i smaczniejszymi malinami, jeżynami czy jagodami.
– Liczba wszystkich pszczół hodowanych przez człowieka stanowi ułamek procenta wszystkich pszczół dziko żyjących, które występują w środowisku naturalnym. Zapylaczy innych niż pszczoły jest naprawdę bardzo dużo. Mamy setki gatunków muchówek, motyli i chrząszczy, które również pełnią podobną rolę jak pszczoły. Większość z nich to drobne owady, ale o olbrzymim znaczeniu dla przyrody. Wiele gatunków zapylaczy jest związanych z konkretnymi gatunkami roślin, które dla pszczoły miodnej nie są interesujące. Bez nich takie rośliny nam po prostu zginą – powiedział dr Lech Krzysztofiak z Wigierskiego Parku Narodowego.
Zabójcze opryski w lasach
– W dobie dramatycznej utraty różnorodności biologicznej i silnej chemizacji rolnictwa lasy powinny być naturalnymi, bezpiecznymi dla owadów ostojami. Niestety, również tam dosięgają je zabójcze opryski substancjami takimi jak neonikotynoidy, które stosowane są w lasach na coraz większą skalę. Dlatego w tegorocznej akcji Adoptuj Pszczołę łączymy siły, by zadbać o dom leśnych zapylaczy – powiedziała Magdalena Figura z Greenpeace.
Opryski substancjami niebezpiecznymi dla zapylaczy prowadzone są w ramach gospodarki leśnej bez regularnych badań skutków i często przy znikomej kontroli. Co więcej, z roku na rok zwiększa się powierzchnia opryskiwanych lasów – przez ostatnie 10 lat wzrosła ona około 20-krotnie. Opryski prowadzone są głównie z samolotów, substancjami z grupy neonikotynoidów (np. środkiem o nazwie Mospilan 20), których szkodliwy wpływ np. na pszczoły miodne jest świetnie rozpoznany.
– Niestety, w odniesieniu do dzikich zapylaczy brak dokładnych badań tego wpływu. To musi się zmienić! Dlatego będziemy nie tylko działać na rzecz zaprzestania szkodliwych oprysków w lasach, ale wraz z naukowcami sprawdzimy, jak sytuacja leśnych zapylaczy wygląda w Polsce. Przeanalizujemy dotychczasowy stan wiedzy, określimy braki i wskażemy, co jest potrzebne, by i dzikie zapylacze były odpowiednio chronione. Pozbawione szkodliwej chemii środowisko leśne to szansa na ich przetrwanie i poprawę zdrowotności – powiedziała Magdalena Figura.
Dotychczasowe badania pokazują, że substancje czynne stosowane w opryskach utrzymają się się przez długi czas w liściach drzew i ściółce. W czasie trwania oprysków i przez określony czas po ich zakończeniu obowiązuje zakaz wstępu do lasu.
– Dlatego w ramach naszej akcji zwracamy głównie uwagę właśnie na dzikie zapylacze. Ich świat jest znacznie mniej znany, wpływ czynników środowiskowych i pestycydów na ich kondycję słabiej zbadany. Wiemy jednak, że giną w zastraszającym tempie, a my musimy coś z tym zrobić – dodała Magdalena Figura.
Adoptuj Pszczołę
Dzięki tysiącom Polek i Polaków wspierających akcję Adoptuj Pszczołę Greenpeace od 2013 roku podjął już wiele działań na rzecz owadów zapylających. Pomoc leśnym zapylaczom to kolejny etap budowania Polski przyjaznej tym owadom.
W poprzednich latach powstały hotele dla dzikich zapylaczy, odbudowana została pszczela populacja w Przyczynie Dolnej, przeprowadzono badania nad sytuacją owadów zapylających oraz wpływem, jaki mają na nie pestycydy, we współpracy z samorządem miasta Łodzi, powstaje modelowe miejskie miejsce przyjazne owadom i ludziom, a także tworzona jest Sieć Życia – czyli sieć miejsc przyjaznych zapylaczom.
Bardzo ważnym efektem Adoptuj Pszczołę jest również stworzona przez naukowców i naukowczynie, Narodowa Strategia Ochrony Owadów Zapylających, która zostanie w tym roku uzupełniona o rekomendacje związane z obszarami leśnymi.
Wszelkie informacje na temat akcji znajdują się na stronie adoptujpszczole.pl. Tam również każda chętna osoba może dołączyć do działań Greenpeace na rzecz pszczół, motyli i innych zapylaczy. Najłatwiej można to zrobić poprzez wirtualne adopcje pszczół.
fot. Max Zielinski/Greenpeace 
fot. Max Zielinski/Greenpeace fot. Max Zielinski/Greenpeace fot. Max Zielinski/Greenpeace fot. Max Zielinski/Greenpeace fot. Max Zielinski/Greenpeace fot. Max Zielinski/Greenpeace
fot. Rafał Wojczal/Greenpeace fot. Rafał Wojczal/Greenpeace fot. Rafał Wojczal/Greenpeace
