W barokowych salach olsztyńskiego zamku można zobaczyć wystawę: “Wersal, plebiscyt i co dalej na Warmii i Mazurach?” zorganizowaną z okazji 100. rocznicy plebiscytu na naszych terenach. W przedostatniej Sali, na ścianie po prawej stronie, wiszą czarno-białe portrety fotograficzne mieszkańców przedwojennego Olsztyna. Z samych zdjęć można się nieco domyślić, kim były portretowane osoby, jednak ich historia pozostaje dla nas tajemnicą.
Nowożeńcy, pielęgniarka, małżeństwo, młoda dziewczyna w warkoczach czy starsza pani z poważnym wyrazem twarzy. Wszystkie te fotografie trafiły do muzeum zakupione w 1996 r. przez dział archiwum od jednego z mieszkańców naszego miasta. Młody człowiek odziedziczył je w nieznanych okolicznościach po swoim ojcu i niewiele potrafił powiedzieć na ich temat. Już wtedy wzbudziły ciekawość pani Ewy Guski – ówczesnej kierowniczki Działu Archiwum. Badając znaleziska „szkiełkiem i okiem”, dopatrzyła się niewielkich podpisów umieszczonych na obrzeżach szklanych płyt – numerów zleceń i adresów odbiorców.
Weryfikując dane, przy pomocy starej książki adresowej z miasta nazywanego przed wojną Allenstein, znalazła niektóre nazwiska sportretowanych. Dzięki jej pracy wiemy, że pan pozujący do zdjęcia, wspólnie z kobietą w długiej ciemnej sukni, to Karl Heinz Smukal, zamieszkały przy ulicy Robertstrasse10. Na zdjęciu stoi ubrany w mundur podoficera Reichswery, noszony do 1935 roku. Ta informacja ułatwia nieco datowanie, przypisując klisze do lat 30. XX w. Towarzysząca podoficerowi kobieta, być może żona, nie została niestety zidentyfikowana, jednak po jednakowych obrączkach błyszczących na ich prawych dłoniach można sądzić, że byli małżeństwem.
Muzeum Warmii i Mazur zachęca do wspólnego poszukiwania i identyfikowania sportretowanych osób. Być może, w dobie „globalnej wioski” przekraczającej wszelkie granice, odezwie się ktoś, kto w albumie rodzinnym ma któreś z prezentowanych zdjęć.
Źródło: Muzeum Warmii i Mazur
