Patrzenie w gwiazdy zawsze rozpalało ludzką wyobraźnię. Teraz naukowcy z Olsztyna dostają szansę, by znaleźć się w samym centrum jednego z największych przedsięwzięć badawczych w dziejach. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski oficjalnie dołącza do konsorcjum, które tworzy największe radioastronomiczne obserwatorium na świecie.
UWM dołącza do projektu SKAO i bada początki wszechświata
23 września w Obserwatorium Astronomicznym UMK w Piwnicach pod Toruniem podpisano umowę o przystąpieniu Polski do projektu SKAO (Square Kilometre Array Observatory). W imieniu Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego dokument podpisał prof. Jakub Sawicki, prorektor ds. nauki i współpracy międzynarodowej. Jak podkreśla, udział w przedsięwzięciu otwiera przed olsztyńską uczelnią dostęp do najnowocześniejszych technologii i unikalnych danych badawczych.
Największe obserwatorium radioastronomiczne na świecie powstaje w Australii i RPA
SKAO powstaje jednocześnie w Australii i Republice Południowej Afryki. To największe na świecie radioastronomiczne obserwatorium, którego anteny będą zajmować powierzchnię jednego kilometra kwadratowego. Infrastruktura przewyższy możliwości obecnie największego radioteleskopu FAST w Chinach aż czternastokrotnie.
SKAO odpowie na pytania o czarne dziury i ciemną materię
Nowa instalacja badawcza ma dać odpowiedź na pytania, które od lat nurtują naukowców: jak powstał wszechświat, jaka jest natura ciemnej materii i jak funkcjonują supermasywne czarne dziury. Dzięki lokalizacji na południowej półkuli możliwe będzie obserwowanie centrum Drogi Mlecznej, gdzie znajduje się czarna dziura Sagittarius A*.
Projekt zrzesza piętnaście państw, w tym m.in. Australię, Chiny, Wielką Brytanię, Niemcy, Włochy i Hiszpanię. Do grona sygnatariuszy wkrótce mają dołączyć także Francja i Korea Południowa. Polska włącza się do współpracy poprzez osiem jednostek, w tym Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Jagielloński oraz Uniwersytet Warmińsko-Mazurski.
Superliga astronomiczna z udziałem Olsztyna
Obecność UWM w SKAO to ogromny prestiż dla regionu Warmii i Mazur. Naukowcy z Olsztyna od lat uczestniczą w międzynarodowym programie LOFAR, a teraz stają się częścią projektu, który będzie kształtował światową radioastronomię przez kolejne dekady.
– Za sprawą tego typu działalności Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie dołącza do superligi astronomicznej – zaznacza prof. Sawicki. Jak dodaje, aby w pełni korzystać z potencjału tej współpracy, konieczne jest silne wsparcie państwa, ponieważ roczna składka do konsorcjum sięga kilkudziesięciu milionów złotych.
Dzięki SKAO polscy badacze, w tym zespoły z UWM, zyskają dostęp do danych, które mogą odpowiedzieć na fundamentalne pytania o początek i przyszłość kosmosu. To nie tylko naukowy przełom, ale także dowód na rosnącą rolę polskiej nauki w światowych badaniach nad wszechświatem.
źródło: UM Olsztyn

