W Sząbruku znajduje się największa na świecie kolekcja kieratów konnych – ponad 300 unikalnych egzemplarzy z różnych epok i krajów. Zbiór trafił do Księgi Rekordów Guinnessa i wciąż się powiększa.
Największe muzeum kieratów konnych na świecie znajduje się w Sząbruku
W Sząbruku, niewielkiej wsi położonej nieco ponad 10 kilometrów od Olsztyna, mieści się DRAMIŃSKI Muzeum Maszyn Rolniczych. To prywatna inicjatywa Janusza Dramińskiego, który od lat ratuje przed zapomnieniem zabytkowe maszyny rolnicze. Największą dumą kolekcjonera jest zbiór kieratów konnych – urządzeń napędzanych przez zwierzęta, które wykorzystywano do pracy w gospodarstwach rolnych.
W 2018 roku kolekcja liczyła 277 egzemplarzy i została wpisana do Księgi Rekordów Guinnessa. Dziś w muzeum znajduje się już ponad 300 kieratów, pochodzących z różnych stron Polski, a także zza granicy.
Rekord Guinnessa za zabytkowe maszyny rolnicze z Warmii
Kieraty w muzeum mają różne rozmiary, systemy napędu i pochodzenie. Wiele z nich zachowało oryginalne oznaczenia fabryk z Ostródy, Krakowa, Litwy czy Rosji. Można tu znaleźć egzemplarze z nazwą Mehlzack – dawną nazwą dzisiejszego Pieniężna. Dla Janusza Dramińskiego to nie tylko przedmioty – to historie zamknięte w żeliwie, które opowiadają o ludziach i ich codziennej pracy sprzed lat.
Wiele z kieratów zostało uratowanych dosłownie w ostatniej chwili – zanim trafiły na złom. Często odkrywano je zapomniane za stodołami, zarośnięte pokrzywami. Ich odzyskanie bywało możliwe dzięki ogłoszeniom, gdzie rolnicy sami zgłaszali chęć przekazania sprzętu.
Rolnicze samoróbki i nietypowe traktory w muzeum w Sząbruku
Oprócz kieratów istotną część zbiorów stanowią tzw. SAM-y – ciągniki i maszyny rolnicze budowane własnoręcznie przez rolników w czasach PRL-u. Ze względu na ograniczoną dostępność sprzętu fabrycznego, powstawały one z dostępnych części samochodów i silników marek takich jak Trabant, Star, Ursus, Andoria czy Deutz.
W kolekcji można zobaczyć m.in. traktor ze wciągarką do czyszczenia stawu, pojazd leśny, a także ciągnik z dorobionym trzecim siedzeniem – dla córki gospodarza, do której przyjeżdżał kawaler. Każdy SAM to dowód na pomysłowość i zaradność polskiej wsi.
Romek Zaklinacz Byków odwiedza muzeum maszyn rolniczych
O wyjątkowości tego miejsca przekonują się nie tylko pasjonaci historii techniki, ale także znani twórcy internetowi. Niedawno muzeum odwiedził Romek Zaklinacz Byków – popularny youtuber z regionu Warmii i Mazur, znany z relacjonowania życia wiejskiego, postępowania ze zwierzętami, a w szczególności z bydłem.
W swoim materiale filmowym zaprezentował największą na świecie kolekcję kieratów oraz inne perełki z Sząbruka. Rozmawiał z właścicielem muzeum Januszem Dramińskim i jego pomocnikiem Zdzisławem, odkrywając historię każdej maszyny. Film zdobył szerokie uznanie wśród widzów i jeszcze bardziej rozpropagował to niezwykłe miejsce w sieci.
Wiatrak z 1899 roku i inne perełki techniki rolniczej
Wśród najbardziej widowiskowych eksponatów znajduje się także wiatrak typu koźlak z końca XIX wieku, który został przywieziony spod Hajnówki. Choć wygląda, jakby stał tu od zawsze, w rzeczywistości został rozebrany i przetransportowany w nowe miejsce, gdzie odtworzono go niemal co do śrubki.
Wiatrak to nie jedyna atrakcja. Na terenie muzeum powstały kolejne budynki, w których prezentowane są młocarnie z różnych okresów, stary wóz strażacki Magirus, maselnice, pralki bębnowe, centryfugi i inne narzędzia codziennego użytku. Ekspozycja stale się rozrasta.
Biblioteka Techniki Rolniczej i Fundacja ochrony dziedzictwa
Zbiór uzupełnia Biblioteka Techniki Rolniczej – miejsce, w którym zgromadzono stare instrukcje obsługi, podręczniki, zdjęcia i katalogi maszyn. To cenna baza wiedzy dla pasjonatów mechaniki i historii wsi.
Aby zadbać o zachowanie i promocję tych unikalnych zasobów, powołano Fundację Ochrony Dziedzictwa Techniki Rolniczej Warmii i Mazur, która wspiera działalność muzeum oraz jego rozwój.
Aleja Niepodległości i historyczne daty wśród warmińskich lip
Na terenie muzeum powstała również Aleja Stulecia Odzyskania Niepodległości, wysadzona lipami i ozdobiona granitowymi głazami z wyrytymi ważnymi datami z historii Polski i Warmii. Aleja jest symbolicznie kręta – tak jak historia państwa, które ją upamiętnia.
To wszystko sprawia, że muzeum w Sząbruku to nie tylko kolekcja maszyn, ale prawdziwe miejsce pamięci o polskiej wsi, rolnictwie i technicznej zaradności.
źródło: Warmińsko-Mazurski Kopernikański Instytut Kultury/DRAMIŃSKI Muzeum Maszyn Rolniczych/YouTube Romek Zaklinacz Byków, fot. YouTube Romek Zaklinacz Byków
